ABDÜLMECİT DÖNEMİ ( 1839-1861 )
TANZİMAT FERMANI (GÜLHANE HATT-I HÜMAYUNU) - 3 KASIM 1839
· Tanzimat Fermanını, Londra elçiliğinden Dışişleri Bakanlığına getirilen " Mustafa Reşit Paşa " hazırlamıştır.
· Ferman, Topkapı Sarayının Gülhane bahçesinde, padişah, sadrazam, yabancı devletlerin elçileri, patrikler, büyük devlet memurları önünde "Mustafa Reşit Paşa " tarafından okunmuştur.
İlanının Nedenleri :
· Avrupalıların içişlerimize karışmasını engellemek
· Halkın sosyal yapısında yenilikler yaparak çağdaşlaşmayı sağlamak
· Mısır valisi M. Ali Paşa'ya karşı Avrupalı devletlerin desteğini sağlamak
Maddeleri :
· Müslüman ve Hıristiyan bütün uyrukların, ırz , namus, can ve mal özgürlüğüne ve güvenine kavuşması
· Vergilerin herkesin gelirine göre düzenli bir şekilde alınması ve toplanması
· Askerlik işlerinin bir düzene konulması ve askere alınma ve bırakılmanın sağlam bir esasa bağlanması
· Mahkemelerin açık olması ve hiç kimsenin haksız yere idam edilmemesi ve zehirlenmemesi
· Herkesin mal ve mülküne sahip olaması ve bunu miras olarak bırakabilmesi
· Rüşvet ve İltimas'ın ( Torpil-Kayırma ) kalkması
Önemi : Tanzimat fermanıyla Osmanlılara " Kanun " gücü girmiş oluyordu. Esaslı sonucu, Tanzimat dönemi aydın tipi yetiştirerek eğitimde vermiştir.
ISLAHAT FERMANI ( 1856 )
· Tanzimat Fermanını tamamlayıcı niteliktedir.
· Müslümanlarla, gayrimüslimler arasındaki eşitsizliği giderme amacına yöneliktir.( Azınlıklara yöneliktir )
· Dış devletlerin, içişlere karışmasını engelleme düşüncesi vardır.
· Paris Antlaşmasında, Rusya'ya karşı İngiltere ve Fransa'nın desteğini sağlamaya yönelik çıkarılmıştır.
Maddeleri : Hıristiyan ve Musevilere Şu Haklar Verilmiştir :
· Din ve Mezhep Özgürlüğü , Okul, Kilise, Hastane gibi bazı binaların tamiri ve yeniden inşası
· Hıristiyan ve Musevileri küçük düşüren deyim ve sözlerin kullanılmaması
· Hıristiyanların da Türk ve Müslümanlar gibi devlet memurluklarına atanmaları ve her çeşit okullara gidebilmeleri
· Mahkemelerin açık yapılması , herkesin kendi dinine göre yemin etmesi.
· Hapishanelerin ıslahı ve kanunların Hıristiyan uyruğun dillerine de çevrilmesi
· İşkence, dayak ve angaryanın kaldırılması
· Vergilerin adalet içinde, herkesin gelirine göre alınması ve iltizam usulünün ıslah edilmesi
· Askerlik için nakdi bedelin kabul edilmesi ve Hıristiyanların ne şekilde askerlik yapacağının belirtilmesi
· Hıristiyanların il meclislerine üye olabilmeleri
· Yabancı uyruğundan olan kimselerin de , vergilerini vermek suretiyle mal ve mülk sahibi olabilmeleri
· Tarım ve ticaret işlerinin yoluna konması. Herkesin şirket ve banka gibi ticari nitelikte kurumlar kurabilmeleri.
ABDÜLMECİT'İN TUĞRASI
|
